Dünya'da ve Türkiye'de Adını Duyurmuş Başarılı Kadınlar
Yazıya başlamadan önce tüm kadınların Dünya Kadınlar Günü kutlu olsun.
Geçmişteki zorluklara ve kadın-erkek ayrımına rağmen tüm her şeye göğüs gerip başarılı olmuş Türk Kadınlarından bazıları;
Sabiha Rıfat Gürayman
Sabiha Rıfat Gürayman, 1910
yılında Manastır'da (şimdiki Kuzey Makedonya'da) doğmuş bir Türk kadın mühendis
ve mimardı. İlköğrenimini Beşiktaş Esma Sultan İlkokulu'nda tamamladıktan sonra
Nişantaşı Kız Lisesi ve İstanbul Kız Lisesi'nde okudu. 1927'de İstanbul Teknik
Üniversitesi Mimarlık Fakültesi'ne kaydolan ilk kız öğrencilerden biri oldu.
1933 yılında Sabiha Rıfat
Gürayman, İstanbul Teknik Üniversitesi'nden mezun oldu ve Bayındırlık Bakanlığı'na
inşaat mühendisi olarak atandı. Okullar, hastaneler, devlet daireleri, kültür
merkezleri gibi çeşitli kamu binalarının yapımında çalıştı.
1945 yılında Sabiha Rıfat
Gürayman, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün mozolesi olan
Anıtkabir'in Baş Mimarı ve Mühendisi olarak atandı. Bu görevi on yıl sürdürdü
ve mozolenin tasarımından ve yapımından sorumluydu. Projenin tamamlanmasının
ardından emekli olana kadar Bayındırlık Bakanlığı'nda teknik müşavir olarak
çalıştı.
Sabiha Rıfat Gürayman,
Türkiye'nin ilk kadın mühendis ve mimarlarından biri olup, bu alanda çalışan
gelecek nesil kadınların yolunu açmıştır. 1978'de İstanbul'da öldü.
Fatma Hikmet İşmen, 1918
yılında Yunanistan'ın Yanya kentinde doğdu. İlkokulu bitirdikten sonra tavsiye
üzerine Arnavutköy Kız Koleji'ne girdi ve daha sonra giriş sınavlarını
kazanarak İstanbul Kız Lisesi'ne geçti. 1933 yılında liseden mezun oldu ve
eğitimine Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nde devam etti.
Fatma Hikmet, Türk tarihine
geçecek birçok ilke imza attı. İngilizce, Fransızca, Almanca ve Latince öğrendi
ve 1937'de Ziraat Yüksek Mühendisi olarak mezun olarak Türkiye'nin ilk kadın
ziraat mühendislerinden biri oldu.
İlk görevi İzmir Zirai Mücadele
Enstitüsü Bitki Hastalıkları bölümünde oldu. Dört yıl sonra Ankara Zirai
Mücadele Enstitüsü'ne geçti ve iki yıl sonra 1945'te İstanbul Zirai Mücadele
Enstitüsü'nde göreve başladı.
Bu süre zarfında kısa bir süre
Londra'da bitki hastalıkları üzerine araştırmalar da yaptı. Daha sonra
Kanada'da doktorasını tamamladı.
Altan Edige
Altan Edige,
Türkiye'nin ilk kadın makine mühendisi olarak tarihe geçmiştir. Başarılı bir
öğrenci olarak öğrenim hayatında derslerdeki başarısı ve marifetleri ile dikkat
çekmiştir. Mezun olduktan sonra “Mühendis Hanım” olarak
anılmaya başlanmıştır. Türkiye'nin en büyük halı fabrikalarından Kula Mensucat Fabrikası'nda çalışmış, daha sonra evlenip Almanya'ya yerleşmiştir. Ne yazık ki
kanser hastalığına yakalanarak 1977 yılında hayata gözlerini kapamıştır. Altan
Edige, ülkemizin yetiştirdiği öncü kadın mühendislerinden biridir ve ilham
verici bir öyküye sahiptir.
Remziye Hisar
Remziye Hisar, 1902
yılında doğmuş ve Türkiye'nin ilk kadın kimya profesörü olarak bilinir.
İlkokulu bir yılda bitirmiş ve Darülfünun'da fen bilimleri eğitimi alan ilk
kadınlardan biri olmuştur. Sorbonne Üniversitesi'nde kimya eğitimini
tamamlayarak, mezun olan ilk Türk kadını olmuştur. Burada Marie Curie gibi önde gelen bilim
insanlarıyla çalıştı. Türkiye'de kimya
mesleğinin ilk kadın öncüsüdür ve çağdaş Türk biliminin öncülerinden biri
olarak kabul edilir. Ayrıca ünlü bir teorik fizikçi olan oğlu Feza Gürsey ve
psikiyatrist kızı Deha Gürsey'in annesidir ve Uluslararası Psikoloji Birliği
için çalışan birkaç Türk'ten biri olarak tanınmaktadır. Bilimsel çalışmalarıyla birçok uluslararası
bildiri yayınlamıştır. Ayrıca dört çeviri ve beş ders kitabı yayınlamıştır.
Şiir de yazan Remziye Hisar'ın bazı şiirleri "Bir Kadın Sesi" adlı
kitapta bir araya getirilerek yayımlanmıştır. 1991 yılında TÜBİTAK Hizmet
Ödülü'nü almış ve 1992 yılında hayatını kaybetmiştir.
Fatma Hikmet İşmen
Fatma Hikmet İşmen, 1918
yılında Yunanistan'ın Yanya kentinde doğdu. İlkokulu bitirdikten sonra tavsiye
üzerine Arnavutköy Kız Koleji'ne girdi ve daha sonra giriş sınavlarını
kazanarak İstanbul Kız Lisesi'ne geçti. 1933 yılında liseden mezun oldu ve
eğitimine Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nde devam etti.
Fatma Hikmet, Türk tarihine
geçecek birçok ilke imza attı. İngilizce, Fransızca, Almanca ve Latince öğrendi
ve 1937'de Ziraat Yüksek Mühendisi olarak mezun olarak Türkiye'nin ilk kadın
ziraat mühendislerinden biri oldu.
İlk görevi İzmir Zirai Mücadele
Enstitüsü Bitki Hastalıkları bölümünde oldu. Dört yıl sonra Ankara Zirai
Mücadele Enstitüsü'ne geçti ve iki yıl sonra 1945'te İstanbul Zirai Mücadele
Enstitüsü'nde göreve başladı.
Bu süre zarfında kısa bir süre
Londra'da bitki hastalıkları üzerine araştırmalar da yaptı. Daha sonra
Kanada'da doktorasını tamamladı.
Sabiha Gökçen
İlk kadın savaş pilotu olan Sabiha Gökçen, Hatay'ın Türkiye'ye bağlanmasında önemli rol oynamıştır. Balkan turuyla medyanın da ilgisini çekti ve gittiği her yerde "göklerin kızı" olarak anıldı. 22 Mart 1913'te Bursa'da dünyaya gelen Gökçen, 12 yaşında Atatürk'e okuma isteğini iletmesi üzerine Atatürk tarafından evlat edinildi. 1935'te bir planör gösterisi izledikten sonra havacılığa ilgi duymaya başladı ve Türk Hava Kurumu'nun (THY) okuluna kaydoldu. Sivil Havacılık Okulu. Altı aylık yüksek kanat eğitimini tek kız olarak tamamladı ve daha sonra Eskişehir Uçuş Okulu'nda 11 ay özel eğitim aldı. Atatürk'ün ölümünden sonra, Kadınların askerlik yapmasına izin veren bir yasa olmadığı için ordudan ayrılan Gökçen, 1955 yılına kadar Türk Hava Kurumu Uçuş Okulu'nda baş eğitmen oldu. Hayatı boyunca toplam 22 farklı hafif bombardıman uçağı ve akrobasi uçağı uçurdu. Sabiha Gökçen, 22 Mart 2001'de 88 yaşında kalp yetmezliğinden öldü.
Her gördüğümüzde bizi gururlandıran ve başarabileceğimizi gösteren daha sayamadığımız tüm kadınların anısına. Saygı ve rahmetle anıyoruz.
YORUMLAR